Menu
16 dec 2021
Het DiabetesSpel leert patiënten de invloed van deze variabelen op hun bloedsuikerspiegel. Elke persoon met diabetes heeft deze fundamentele kennis nodig om om zijn levensdoelen te bereiken.
Bij persoonsgerichte zorg is niet de klacht zelf maar de persoon achter de klacht de focus.
Daarbij is de centrale vraag die zorgverleners hun patiënt stellen:
Wat heeft u nodig om zich goed te voelen?
Door deze vraag te beantwoorden, kiezen patiënten hun levensdoelen. Het antwoord op deze vraag geeft inzicht in wat voor de patiënt belangrijk is. Deze levensdoelen zijn dan het uitgangspunt bij het stellen van medische en diëtische behandeldoelen.
Bij diabetes is één van de behandeldoelen altijd om de bloedsuikerspiegel stabiel te houden. Wij bij RobinHealthGames zijn van mening dat de stabiliteit van bloedsuikers van invloed is op alle persoonlijke levensdoelen.
Marathon lopen of accountant worden?
Het maakt niet uit of de patiënt een marathon wil lopen of het examen accountantscontrole wil halen. In beide gevallen dragen stabiele bloedsuikers bij aan het behalen van het doel. Stabiele bloedsuikers zorgen er voor dat mensen zich fitter, minder slaperig en geestelijk gezonder voelen, wat allemaal bijdraagt aan het behalen van levensdoelen. Stabiele bloedsuikers zorgen ook voor voorspelbaarheid, waardoor mensen met diabetes zich kunnen concentreren op hun levensdoelen en niet met het continu managen van hoge en lage bloedsuikers..
De belangrijkste interventie voor patiënten om gezonde bloedsuikers te verkrijgen, is gezond eten. Maar om patiënten gezond te laten eten, moeten ze weten wat gezond is. Hierbij is een persoonsgerichte aanpak essentieel want wat voor de één werkt, werkt niet voor de ander. Geen enkel voedingspatroon is ‘het meest geschikt is voor mensen met diabetes”. De effecten van voeding op de bloedglucosespiegel verschillen nu eenmaal per persoon. Hoewel de gevoeligheid voor koolhydraten afhangt van persoonlijke factoren, zijn de fysiologische principes achter de stijging en daling van de bloedglucosespiegel universeel en worden ze bepaald door de vier variabelen:
Het DiabetesSpel leert patiënten de invloed van deze variabelen op hun bloedsuikerspiegel. Elke persoon met diabetes heeft deze fundamentele kennis nodig om een plan te maken om hun gezondheids- en levensdoelen te bereiken.
Het doel van een nieuw voedingspatroon is om de bloedsuikerspiegel van een patiënt te stabiliseren, wat alleen gebeurt als de patiënt zich aan het dieet houdt. Om de kans te vergroten dat de patiënt het nieuwe voedingspatroon adopteert, is het belangrijk het voedingspatroon af te stemmen op de omstandigheden, wensen, mogelijkheden en fysiologische reactie van de persoon. Zo zorg je ervoor dat het nieuwe voedingspatroon een positief effect heeft op de gezondheid van de patiënt en makkelijk vol te houden is. Er valt te kiezen uit het koolhydraatbeperkt, vetbeperkt, mediterraan, DASH, vegetarisch, paleo-voedingspatroon, of een voedingspatroon op basis van de richtlijnen goede voeding, zoals de Schijf van Vijf en de Voedingspiramide. Al deze voedingspatronen gaan uit van een volwaardige en kwalitatieve voeding; m.a.w. een voedingspatroon rijk aan onbewerkte en arm aan (sterk-)bewerkte en geraffineerde voedingsmiddelen.
Welk voedingspatroon de patiënt gebruikt maakt voor de inzet van het DiabetesSpel niet uit. Het DiabetesSpel leert de basisprincipes die aan alle voedingspatronen ten grondslag liggen.
Uiteindelijk bestaat een voeding voor de meeste mensen niet uit voedingsstoffen, maar uit voedingsmiddelen. In het DiabetesSpel leert de patiënt welke producten welk type koolhydraten bevatten en wat de invloed hiervan is op de bloedglucose. Na het spelen weten patiënten meer over de verschillende soorten koolhydraten en kunnen ze identificeren welke voedingsmiddelen ze bevatten, waardoor hun voedingskennis wordt vergroot, wat betere keuzes makkelijker maakt.
De zorgverlener helpt de patiënt bij het vaststellen van de dagelijkse hoeveelheid koolhydraten die past bij de persoonlijke doelen van de patiënt. Dit geeft de patiënt houvast bij het samenstellen van de maaltijden.
Zowel de Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) als de Gezondheidsraad (GR) hebben richtlijnen voor de hoeveelheid koolhydraten per dag. Helaas houden ze niet dezelfde indeling aan (zie tabellen). Wij houden in het DiabetesSpel de indeling aan die wordt gebruikt in de NDF-voedingsrichtlijn bij diabetes.
Indeling Koolhydraatbeperkte voeding volgens de NDF-voedingsrichtlijn bij diabetes | Hoeveelheid koolhydraten per dag bij energiebehoefte van 2000 kcal | % van energie-inname (bij 2000kcal) |
Richtlijnen Goede Voeding | 200-350 gram | 40-70% |
Lichte koolhydraatbeperking | 150-200 gram | 30-40% |
Matige koolhydraatbeperking | 100-150 gram | 14-30% |
Strenge koolhydraatbeperking | 50-100 gram | <14% |
Ketogeendieet | 20-50 gram | 4-10% |
Extreem laag koolhydraat-ketogeen | <20 gram | <4% |
Indeling Koolhydraatbeperkte voeding volgens rapport Richtlijnen Goede Voeding bij diabetes type, Gezondheidsraad 2021.
| Hoeveelheid koolhydraten per dag bij energiebehoefte van 2000 kcal | % van energie-inname (bij 2000kcal) |
Zeer weinig koolhydraten | 20-50 gram | <10En% |
Weinig koolhydraten | 50-130 gram | 10-26 En% |
Matig koolhydraten | 130-230 gram | 26-45 En% |
4. De samenstelling van de maaltijd
De snelheid waarmee de opname van koolhydraten in het bloed plaatsvindt is uiteindelijk afhankelijk van de samenstelling van de maaltijd. Daarom moeten patiënten weten welke componenten koolhydraten bevatten en welke factoren de opname van koolhydraten beïnvloeden. Het DiabetesSpel leert patiënten alles over de verschillende onderdelen van een maaltijd en hoe ze deze kunnen gebruiken om pieken en dalen in de bloedsuikerspiegel te minimaliseren.
De basisprincipes
In overleg met de patiënt bepaalt de zorgverlener welk type voedingspatroon en welke hoeveelheid koolhydraten per dag het beste passend is. Patiënten kunnen het DiabetesSpel gebruiken, ongeacht het type voedingspatroon dat ze volgen en met een bij iedere vorm van koolhydraatbeperking.
Het DiabetesSpel leert de basisprincipes die nodig zijn bij alle persoonsgerichte voedingszorg. Uiteindelijk heeft iedere patiënt een basisniveau aan voedingskennis nodig om het persoonlijk voedingsadvies te begrijpen en te uitvoeren.
Nog enkele tips bij het inzetten van het DiabetesSpel binnen de persoonsgerichte zorg
